Liczba pracujących emerytów w kraju stale rośnie. Seniorzy stanowią 8% zatrudnionych w Polsce. Przez ostatnie 4 lata zanotowano wzrost pracujących emerytów o 1/3. Z danych ZUS wynika, że wśród pracujących emerytów prawie 40% to osoby zatrudnione na umowę o pracę, prowadzący własną działalność to 29,2%, a osoby na umowie-zleceniu – 25,8%.

Wysokość kwoty jaką może dorobić emeryt jest obliczana na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, które publikuje prezes Głównego Urzędu Statystycznego. Dane te podawane są co trzy miesiące.

Kto musi kontrolować dodatkowe zarobki?

Limity dodatkowych dochodów dotyczą tylko osób, które są na wcześniejszej emeryturze. Jeśli przekroczą limit, świadczenie emerytalne może zostać pomniejszone lub całkiem zawieszone.  Osoby, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny mogą dorabiać bez limitu. Wiek emerytalny dla kobiet wynosi 60 lat, natomiast dla mężczyzn  65 lat.  Każdy dorabiający emeryt, który nie osiągnął wieku emerytalnego musi sam kontrolować czy nie przekroczył obowiązujących limitów.  O osiągniętych w danym roku przychodach osoba dorabiającą musi samodzielnie powiadomić ZUS. Powiadomienie takie musi wpłynąć do ZUSu do końca lutego za poprzedni rok. Powiadomienia nie składają seniorzy pracujący, którzy osiągnęli wiek emerytalny.

Jakie są limity i jakie są konsekwencje ich przekroczenia?

Limit dorabiania do emerytury i renty jest zależny od wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i ulega zmianie co kwartał. Mowa tutaj o dwóch kwotach granicznych. Pierwsza kwota to 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w naszym kraju. Na okres czerwiec, lipiec i sierpień 2021 roku ustalono kwotę 3977,10zł brutto miesięcznie. Jeśli zostanie ona przekroczona np.100zł, to właśnie o taką kwotę zostanie pomniejszona emerytura. Warto jednak zwrócić uwagę, że przepisy przewidują maksymalna kwotę zmniejszenia świadczeń i jest to 646,67zł. Tylko do tej kwoty ZUS może pomniejszyć emeryturę. 

Druga kwota to 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i na okres czerwiec, lipiec i sierpień wynosi   7386,10 zł brutto. Jeśli ten limit zostanie przekroczony wypłata emerytury zostaje całkowicie zawieszona.

Jakie zarobki  są brane pod uwagę przy obliczaniu limitów?

Do limitu bierzemy pod uwagę wszystkie przychody z tytułów podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu. Jest to między innymi umowa o pracę, umowa zlecenie, praca wykonywana za granicą, służba lub działalność gospodarcza. Natomiast umowa o dzieło jako jedyna nie jest brana pod uwagę, ponieważ nie jest objęta ubezpieczeniem społecznym. Osoba, która podjęła pracę jest zobowiązana niezwłocznie powiadomić o tym fakcie ZUS. Niezależnie od wysokości osiągniętego przychodu, nawet gdy jego kwota jest niska. Przepisy nie zwalniają z obowiązku informacyjnego, istniejącego w każdym przypadku uzyskania przychodów z działalności zarobkowej, która rodzi obowiązek lub dobrowolność ubezpieczeń społecznych.

Jak ZUS wylicza czy limit został przekroczony?

Rozliczenie świadczenia może być dokonane miesięcznie lub rocznie. To emeryt decyduje, którą formę wybiera, zaznaczając to w swoim wniosku o świadczenie. Jeśli na wniosku nie zostanie zaznaczony wariant, wtedy ZUS jest zobowiązany wybrać opcję korzystniejszą dla emeryta. Dlatego może być taka sytuacja, że w którymś miesiącu zostanie przekroczony limit, ale w skali roku nie będzie potrzeby zabierania pieniędzy. Pracodawca zatrudniający emeryta jako płatnik składek powinien co miesiąc informować ZUS o osiągniętych przez seniora dochodach. Jeśli emeryt wybierze roczne rozliczenie i po otrzymaniu rozliczenia z ZUSu stwierdzi, że bardziej opłacalne dla niego jest rozliczenie miesięczne, ma prawo złożyć wniosek o taką formę rozliczenia. Ma na to 30 dni. ZUS porówna oba rozliczenia i wybierze wariant korzystniejszy.